会跳舞的碗：台湾陶艺家造出比蛋壳更薄的瓷碗
Кембрижийн Их сургууль (англи. University of Cambridge, лат. Universitas Cantabrigiensis) - Байгуулагдсан хугацаагаараа Их Британид Оксфордын Их сургуулийн араас хоёрт болон дэлхийд 4 д?гээр ордог Их сургууль юм.
Их сургуулийн албан ёсны статус бол онцгой шаардлагатай буяны бус байгууллага (exempt charity). Т?рийн боловсролын сан (Higher Education Funding Council), оюутан / аспирантуудын хандив, ивээн тэтгэгчдийн сан, Cambridge University Press-ийн хэвлэлийн орлого, ?Рассел? группын болон бусад эх ??свэрээр санх??ждэг байна.
2019 оны 7-р сарын 31-ний ?д?р нэгдсэн т?с?в 2,192 тэрбум фунт стерлинг болж ??нээс 592,4 сая фунт стерлинг санх??гийн буцалтг?й тусламжаас б?рдсэн байна.
Кембриж бол хандив болон нийт х?р?нгийн хэмжээгээрээ Нэгдсэн Вант улсын хамгийн баян Их сургууль юм. Их сургууль олон тооны холбоодын гиш??н б?г??д Английн их дээд сургуулиудын Кембриж, Лондон, Оксфорд гэсэн "алтан гурвалжин"-гийн нэг юм.
Кембриж нь нэр х?ндтэй математикч, эрдэмтэн, улс т?рч, хуульч, философич, зохиолч, ж?жигчид, хаад болон т?рийн тэрг??н??д зэрэг олон нэр х?ндтэй т?гс?гчдийг бэлтгэсэн. 2020 оны 10-р сарын байдлаар 121 Нобелийн шагналтан, 11 Фильдсийн медальтан, Тюринг шагналын 7 эзэн, Их Британийн 14 Ер?нхий сайд нар Кэмбрижийг т?гс?гч, багш, судалгааны ажилтнаар ажиллаж байжээ.
Т??х
[засварлах | кодоор засварлах]Т??хийн эх сурвалжид тус их сургуулийг 1209 онд Оксфорд хотыг орхин гарсан эрдэмтдийн холбоо ??сгэн байгуулсан байна. Бусад эх сурвалжийн мэдээлснээр энэ нь Дундад зууны ?еийн с?м хийд??дийн боловсролын х?т?лб?рийн з?р??гээс бий болсон гэдэг. 1214 онд Их сургуулийн албан ёсны д?рэм журам гарсан. Т??ний дагуу ректорыг томилж, сургалтын эцэст шалгалт авдаг х?т?лб?рийг баталдаг байжээ. Их сургууль болон с?м хийдийн сургуулийн гол ялгаа нь шинжлэх ухаан, г?н ухаан, логик, математикийн хичээл заадагт байсан.
1249 болон 1260 онд Кембриж хотын оршин суугчид болон их сургуулийн багш нарын хооронд шир??н м?рг?лд??н болсон. Хотын ард т?мний эсрэг хаан хэлмэгд??лэлт хийсэн ч зарим эрдэмтэд ??ний дараа аюулг?й байдлаа бодоод 1261-1265 онд Нортхэмптон руу д?рэвсэн ажээ. Улмаар Нортхэмптон их сургууль богино хугацаанд оршин тогтнож байжээ. Кембрижийн коллежийн анхны Питерхаусыг 1284 онд Элийн бишоп Хюго де Балшам ??сгэн байгуулжээ.
1318 онд XXII Пап лам Иоанн Кембрижид Католик с?мийн албан ёсны их сургууль (studium generale) статусыг олгосон байна. Т??хийнхээ ихэнх хугацаанд Их сургууль нь ?ндсэндээ шашны боловсролын байгууллага байсан. Их сургуулийн з?вл?лийн гиш??д 1871 он х?ртэл шашны албан тушаал давхар авах шаардлагатай байжээ.
Кембрижийн Их сургууль т?гсс?н монголчууд
[засварлах | кодоор засварлах]Монгол дахь Кембриж, Оксфорд т?гс?гчдийн холбоо байдаг байна. Ер?нхийл?гч??р нь Гадаад харилцааны дэд сайд асан Б.М?нхжин сонгогдсон байдаг байна. Нийтдээ 2021 оны байдлаар 33 х?н байдаг гэж Б.М?нхжин ярилцлага даа дурьджээ.
Б?тэц
[засварлах | кодоор засварлах]Захиргааны хувьд Кембрижийн Их сургууль нь 31 коллежуудын нэгдэл юм. Коллеж б?р ??рийн гэсэн ?мчтэй, номын сан, оюутнуудад зориулсан дотуур байр, найрал дуу, х?гжимтэй (протестант) с?м гэх мэт. Коллежийн амьдралыг ??рсдийн тус б?рийн д?рмээр зохицуулдаг (жишээлбэл, х?йс, насны хязгаарлалт). Коллеж тус б?р Их сургуулийн З?вл?лд ??рийн гэсэн т?л??л?гчтэй байдаг. ??ний зэрэгцээ аль ч коллежийн оюутнууд Кэмбрижийн их сургуулийн алдартай номын сан, Кембрижийн ажиглалтын т?в, Кавендиш лаборатори зэрэг их сургуулийн ер?нхий ангиудыг ашиглах боломжтой байдаг байна.
Оюутнууд, аспирантуудын боловсрол, шинжлэх ухааны ажлыг тус сургуулийн зургаан "сургууль"-д зохион байгуулдаг. "Сургууль" б?р нь захиргааны хувьд хэд хэдэн факультет (тэнхимийн багц), эрдэм шинжилгээний х?рээлэн, лабораторийн сэдэвчилсэн (асуудал) б?лэг болдог юм.
- Arts and Humanities (х?м??нлэгийн шинжлэх ухаан)
- Faculty of Architecture and History of Art (архитектур ба урлаг судлал)
- Faculty of Asian and Middle Eastern Studies (Дорно судлал)
- Faculty of Classics (латин, эртний грек хэл)
- Faculty of Divinity (шашин судлал)
- Faculty of English (англи хэл)
- Faculty of Modern and Medieval Languages (орчин ?еийн болон дундад зууны хэлн??д)
- Faculty of Music (х?гжим судлал, ардын х?гжим)
- Faculty of Philosophy (философи)
- Centre for Research in the Arts, Social Sciences and Humanities (х?м??нлэгийн судалгааны т?в??д)
- The Language Centre (Хэл судлалын х?рээлэнг??д)
- Humanities and Social Sciences (Х?м??нлэг, нийгмийн шинжлэх ухаан)
- Faculty of Human, Social and Political Science (социологи, улс т?р судлал)
- Faculty of Economics (эдийн засаг)
- Faculty of Education (сурган х?м??ж??лэх ухаан)
- Faculty of History (т??х)
- Department of History and Philosophy of Science (т??х, философи)
- Faculty of Law (хууль з?й)
- Institute of Criminology (эр??гийн эрх з?й судлал)
- Department of Land Economy (ардын аж ахуй, эколог)
- Biological Sciences (биологи)
- Physical Sciences (байгалийн шинжлэх ухаан)
- Clinical Medicine (анагаах ухаан)
- Technology (техник, технологи)
Коллеж??д
[засварлах | кодоор засварлах]- Питерхаус (англ. Peterhouse), 1284
- Клэрын коллеж (англ. Clare College), 1326
- Пемброк-коллеж (англ. Pembroke College), 1347
- Коллеж Гонвил ба Киз (англ. Gonville & Caius College), 1348
- Тринити Холл (англ. Trinity Hall), 1350
- Корпус-Кристи Коллеж (англ. Corpus Christi College), 1352
- Магдалинагийн Коллеж (англ. Magdalene College), 1428
- Хааны коллеж (англ. King's College), 1441
- Хатан хааны коллеж (англ. Queens' College), 1448
- Гэгээн Катаринагийн Коллеж (англ. St Catharine’s College), 1473
- Ес??с коллеж (англ. Jesus College), 1496
- Христын Коллеж (англ. Christ's College), 1505
- Гэгээн Жоны Колледж (англ. St John’s College), 1511
- Тринити-коллеж (англ. Trinity College), 1546
- Эммануил-коллеж (англ. Emmanuel College), 1584
- Сидни-Сассекс-коллеж (англ. Sidney Sussex College), 1596
- Даунинг-коллеж (англ. Downing College), 1800
- Гёртон-коллеж (англ. Girton College), 1869
- Фицуильям-коллеж (англ. Fitzwilliam College), 1869
- Ньюнхэм-коллеж (англ. Newnham College), 1871
- Селвин-коллеж (англ. Selwyn College), 1882
- Хьюз Холл (англ. Hughes Hall), 1885
- Гэгээн Эдмундын Коллеж (англ. St Edmund’s College), 1896
- Мюррей Эдвардсын Коллеж (англ. Murray Edwards College), 1954
- Черчиллийн Коллеж (англ. Churchill College), 1958
- Дарвины Коллеж (англ. Darwin College), 1964
- Волфсоны Коллеж (англ. Wolfson College), 1965
- Люси Кавендишийн Коллеж (англ. Lucy Cavendish College), 1965
- Клэр Холл (англ. Clare Hall), 1966
- Хомертон-коллеж (англ. Homerton College), 1976
- Робинсоны Коллеж (англ. Robinson College), 1977